Dzień Flagi RP: Utwory z flagą Polski w tle

Maciej Koprowicz

02.05.2018 16:11

Dzień Flagi RP: Utwory z flagą Polski w tle

2 maja świętujemy Dzień Flagi Rzeczpospolitej Polskiej. „Biało-czerwona” to symbol chętnie wykorzystywany przez polskich artystów, w tym muzyków.

Każdy Polak wie, jak wygląda flaga Rzeczpospolitej Polskiej. Dwa poziome pasy, biały i czerwony odwzorowują nasze narodowe barwy, obecne również w godle państwowym, które stanowi biały orzeł na czerwonym polu. Ale czy wiecie, kiedy pojawiła się nasza flaga?

Czerwień była narodowym kolorem Królestwa Polskiego jeszcze w czasach piastowskich – czerwony barwnik był na naszych ziemiach najdroższy, więc siłą rzeczy uważano go za najszlachetniejszy. Czerwona chorągiew z białym orłem, będącym symbolem Polski co najmniej od czasów Bolesława Chrobrego, powiewała między innymi na polu bitwy pod Grunwaldem.

W czasach Rzeczpospolitej Obojga Narodów używano flagi złożonej z trzech poziomych pasów – czerwonego, białego i czerwonego (układ zbliżony do flagi Austrii) i herbu królewskiego w centrum płata. Biel i czerwień po raz pierwszy oficjalnie uznano za barwy narodowe Polski 3 maja 1792 roku, w rocznicę uchwalenia konstytucji.

W kolejnych latach o popularność wśród Polaków rywalizowały jednak dwa inne zestawy kolorystyczne – jednolita królewska biel oraz biel, czerwień i niebieski, czyli barwy Konfederacji Barskiej i mundurów przedrozbiorowej armii. Już w czasach zaborów, 7 lutego 1831 Sejm Królestwa Polskiego ostatecznie zdecydował się na biel i czerwień jako barwy narodowe, łącząc w ten sposób obie propozycje kolorystyczne. Od tej pory te dwa kolory już zawsze towarzyszyły narodowym zrywom Polaków i patriotycznym manifestacjom.

Flaga biało-czerwona w znanym nam dziś kształcie jako symbol narodowy Rzeczpospolitej została ustanowiona 1 sierpnia 1919 roku. Zmieniał się ustrój Polski, zmieniało się godło, ale podstawowe założenia flagi przetrwały wszystkie polityczne zawieruchy.

Ustawa z 20 lutego 2004 ustanowiła 2 maja Dniem Flagi Rzeczpospolitej Polskiej. Data została wybrana nieprzypadkowo – tego dnia w 1945 roku polscy żołnierze zawiesili biało-czerwoną flagę na Kolumnie Zwycięstwa i budynku Reichstagu w w Berlinie, co symbolizowało zwycięstwo nad hitlerowskimi Niemcami i przypominało, że pomimo wszystkich tragedii, jakie przez stulecia dotykały Polaków, ich narodowe barwy przetrwały razem z nimi.

Dzień Flagi RP - 2 maja

Co roku 2 maja jest dla Polaków okazją, by wywiesić flagi na domach i samochodach, przypiąć biało-czerwoną kokardę, założyć strój w narodowych barwach – pokojowo manifestować swój patriotyzm, okazując przywiązanie dla Biało-Czerwonej. Z okazji tego wyjątkowego dnia przypominamy kilka polskich utworów rockowych i alternatywnych, które zawierają nawiązania do polskiej flagi i barw narodowych.

Dla muzyków flaga jest wyrazem miłości do Polski i dumy z jej historii. Bywa jednak też po prostu symbolem życia w naszym kraju, które nie zawsze dostarcza powodów do patriotycznych uniesień. Bez względu na interpretację, flaga zawsze jest znakiem uniwersalnym, wspólnym dla wszystkich Polaków, z którym każdy z nas może się identyfikować.

Klaus Mitffoch - „O głowie”

Siłą naszej flagi jest prostota – to symbol natychmiast rozpoznawalny. Prawdopodobnie do tego nawiązuje Lech Janerka w tym bardzo enigmatycznym tekście.

Głowa widząc flagę mówi flaga
Kolor naszej flagi jest złożony
Kolor górny jest kolorem białym
Kolor dolny to kolor czerwony

Lao Che - „Godzina W”

W czasie niemieckiej okupacji symbole narodowe były oczywiście surowo zabronione. Polacy walczący z okupantem tym chętniej je manifestowali. Biało-czerwona opaska na rękę, jako namiastka zakazanej flagi, była nieodłącznym atrybutem powstańców warszawskich w 1944 roku.

Siekiera, motyka, piłka, szklanka,
Biało-czerwona opaska moja - opaska na ramię powstańca,
W kieszeni strach, orzełek i tytoń w bibule,
Ja nie pękam, idę w śmierć ot tak - na krótką koszulę

T.Love - „To wychowanie”

Utwór często mylnie interpretowany jako patriotyczny, za sprawą refrenu:

Ojczyznę kochać trzeba i szanować
Nie deptać flagi i nie pluć na godło
Należy też w coś wierzyć i ufać
Ojczyznę kochać i nie pluć na godło

W rzeczywistości dla podmiotu lirycznego edukacja patriotyczna w szkole jest tylko kolejnym elementem „urabiania” młodego człowieka przez szeroko pojęty system. Cały zestaw konwenansów i wpychanych na siłę do głów idei sprawia, że młodzi nie mogą być w pełni sobą.

T.Love - „Blada”

Flaga to nie tylko symbol wzniosłych, patriotycznych idei. Reprezentuje też zwykłych Polaków, ich codzienne życie i problemy. Blada cera dziewczyny i mocna, czerwona szminka skojarzyła się Muńkowi z barwami flagi narodowej – to jedna z najciekawszych metafor, odnoszących się do naszego kraju w polskiej liryce rockowej.

Z makijażu i z Twej twarzy odczytuje górny kolor znanej flagi
A ja mocno ściskam Cię i obejmuje, a Ty patrzysz tak
Tak bardzo blada (white-red), jak tamta flaga (red-white)

Maria Peszek - „Szara flaga”

Aktorka i wokalistka Maria Peszek znana jest z bezkompromisowych poglądów na patriotyzm i ostrych sądów na temat tak zwanych wartości konserwatywnych. W jednej z jej piosenek bohaterka tekstu czuje się zmęczona patetyczną, patriotyczną narracją. Dla niej flaga także reprezentuje przede wszystkim zwykłych Polaków, więc tak jak i oni bywa „pomięta i brudna”.

Flaga pomięta, brudna i szara
Dziś jestem brzydka, dziś jestem stara
Boli mnie głowa, totalny niż
Męczy mnie Polska, wisi mi krzyż

Zakon Żebrzących - „Flaga”

Punkowy zespół Zakon Żebrzących przypomina, że flaga jest również symbolem państwa. A co za tym idzie, flaga jest znakiem, którym firmowane są wszystkie jego poczynania. Nie tylko te dobre. Utwór Zakonu powstał w czasach PRL-u. Skoro komunistyczne, totalitarne państwo przejęło również narodową symbolikę, to można zrozumieć punkowców, którym widok flagi przypominał o zbrodniach popełnianych w jego imieniu i w majestacie jego prawa.

Nasza flaga taka dostojna
Tak wyraziście biało-czerwona
Symbol męczeństwa tysięcy ludzi
Symbol miłości do ojczyzny
Biała, jak mgła ukrywająca kłamstwa
Rządu, który zwie się ludowym
Czerwona jak krew polskich robotników
Których zabiła ludowa milicja

Złe Psy - „Polska (Urodziłem się w Polsce)”

Andrzejowi Nowakowi, liderowi Złych Psów kolory polskiej flagi kojarzą się wyłącznie pozytywnie. Jako patriota nosi dumnie biało-czerwone barwy i stara się godnie reprezentować swój kraj.