Franciszek Pieczka: najlepsze filmy z udziałem aktora

Wybitny aktor w ciągu swojej długiej kariery wystąpił w wielu produkcjach. Oto 9 najważniejszych ról artysty.
Franciszek Pieczka - Top 9 filmów z polskim aktorem
Pieczka urodził się 18 stycznia 1928 roku w Godowie na Górnym Śląsku. Po zakończeniu II wojny światowej udał się na aktorstwo na PWST w Warszawie. Studia ukończył w 1954 roku i zadebiutował na deskach teatru Dolnośląskiego w Jeleniej Górze. W tym samym roku po raz pierwszy pojawił się na dużym ekranie w filmie "Pokolenie". Od początku swojej kariery pracował więc jako aktor teatralny, telewizyjny i kinowy.
Wielu widzów najbardziej kojarzy go z dwóch ról - Gustlika z "Czterech pancernych i psa" oraz Stacha Japycza z "Rancza". My jednak postanowiliśmy skupić się na niesłusznie zapomnianych kinowych rolach Franciszka Pieczki. Oto 9 najlepszych filmów, w których wystąpił aktor.
"Żywot Mateusza", reż. Witold Leszczyński (1967)
Dramat będący adaptacją powieści "Ptaki" Tarjeia Vesaasa. Franciszek Pieczka wciela się w nim w tytułowego bohatera - poczciwego Mateusza, któremu trudno odnaleźć się w lokalnej społeczności. Zamiast z ludźmi, woli przebywać na łonie natury.
Życie głównego bohatera ulega przemianie, gdy siostra, z którą mieszka, zaczyna darzyć uczuciem pewnego młodego mężczyznę. Wkrótce pojawiają się kolejne znaki, które Mateusz uznaje za złe omeny, prowadzące do tragicznego finału.
"Słońce wschodzi raz na dzień", reż. Henryk Kluba (1972)
W tym obyczajowym dramacie społecznym Pieczka gra Haratyka - mężczyznę, który w imieniu swojej wioski, zwraca się do władzy o pomoc w stworzeniu tartaku. Politycy odmawiają. Proboszcz, również nie wspiera górali. Mieszkańcy wioski biorą sprawy w swoje ręce i sami budują sobie miejsce pracy.
Kiedy tartak zostaje ukończony, proboszcz i przedstawiciel partii zjawiają się, by zebrać zaszczyty za pracę prostych ludzi. Ta sytuacja powoduje, że górale chwytają za broń i postanawiają wszcząć bunt. Film ze względu na wywrotową wymowę nie spodobał się cenzorom. Trafił do kin dopiero pięć lat po realizacji.
"Austeria", reż. Jerzy Kawalerowicz (1982)
Ekranizacja powieści Juliana Stryjkowskiego, dziejąca się w roku 1914. Tytułowa Austeria to karczma w galicyjskiej wiosce prowadzona przez Żyda Taga, w którego wcielił się Pieczka. W jego przybytku ukrywają się osoby, obawiające się kozackiego pogromu.
Osoby, które znajdują się w karczmie to przedstawiciele ówczesnego społeczeństwa. Na ich tle wyraźnie odznacza się postać Taga - mędrca, który potrafi przewidzieć zbliżającą się wielkimi krokami katastrofę.
"Jańcio Wodnik", reż. Jan Jakub Kolski (1994)
Kolejna poetycka produkcja, w której Pieczka wystąpił w głównej roli. Tym razem wcielił się w wiejskiego filozofa, który dostrzega w sobie moc czynienia cudów. Postanawia wyruszyć na wędrówkę po okolicznych wsiach.
Podróż jest jednocześnie boskim sprawdzianem głównego bohatera, który zaczyna obrastać w pychę. Niestety Jańcio szybko odkrywa, że jest ona jednym z najpoważniejszych grzechów.
"Sprawa się rypła", reż. Janusz Kidawa (1984)
W filmie "Sprawa się rypła" Pieczka zaprezentował swój talent komediowy. Film opowiada o wiejskiej rodzinie, której nestorka obchodzi setne urodziny. Do wioski przyjeżdża telewizja. Niestety kilka dni później babcia umiera. Kiedy bohaterów odwiedza urzędniczka, która chce przekazać jubilatce kosztowne prezenty, głowa domu - Ludwik Placek (Pieczka), postanawia uwikłać najbliższych w kłamstwo.
Placek postanawia udawać, że babcia wciąż żyje. Szybko jednak dowiaduje się, że kłamstwo ma krótkie nogi, a sprawa "się rypła".
"Konopielka", reż. Witold Leszczyński (1981)
W tej komedii obyczajowej Pieczka wciela się w postać drugoplanową, ale niezwykle ważną. Film opowiada o mieszkańcach zapadłej wsi Taplary, do której przyjeżdża młoda i postępowa nauczycielka. Jej pobyt burzy uporządkowane życie mieszkańców wioski.
Pieczka zagrał Dziada, którego pamiętny monolog na temat natury człowieka wszedł na stałe do historii polskiego kina.
"Jasminum", reż. Jan Jakub Kolski (2006)
Nagrodzona wieloma polskimi nagrodami filmowymi komedia obyczajowa z doborową obsadą, opowiada o życiu klasztoru w miejscowości Jaśminowo. Życie mnichów burzy pojawienie się konserwatorki zabytków oraz jej małej córeczki. Szybko na jaw wychodzą kolejne sekrety klasztoru.
Pieczka zagrał w "Jasminum" Świętego Rocha i chociaż jest to postać epizodyczna, odgrywa bardzo ważną rolę. Poza tym idealnie dopełnia obsadę złożoną z takich nazwisk jak Janusz Gajos, Grażyna Błęcka-Kolska, Adam Ferency, Krzysztof Pieczyński, Bogusław Linda czy Krzysztof Globisz.
"Wesele", reż. Andrzej Wajda (1973)
Klasyka polskiego kina oparta na klasyce polskiego dramatu autorstwa Stanisława Wyspiańskiego. Oba dzieła ukazują przekrój społeczny z okresu Młodej Polski. Adaptacja Andrzeja Wajdy nawet dziś przypomina, że tekst sprzed ponad stu lat jest wciąż aktualnym obrazem skłóconego ze sobą kraju pochłoniętego w chocholim tańcu.
W filmie nie ma w zasadzie jednego głównego bohatera. Akcja skupia się na wielu różnorodnych postaciach. Jednym z nich jest Czepiec, którego zagrał Franciszek Pieczka.
"Hydrozagdka", reż. Andrzej Kondratiuk (1971)
Kultowa absurdalna komedia i jedyny jak na razie polski film superbohaterki. W Warszawie znika woda. Naukowiec i heros znany jako As postanawiają rozwikłać tytułową zagadkę. Śledztwo prowadzi ich od złowieszczego Doktora Plamy do egzotycznego Maharadży Kaburu.
Pieczka wcielił się w "Hydrozagadce" w Marynarza - bohatera epizodycznego, który jednak zasłynął niedorzecznym przemówieniem, tłumaczonym na język żon Maharadży przez tłumacza, w którego wcielił się Wojciech Dobrowolski.
Jak widać, Pieczka w ciągu swojej wciąż trwającej 66-letniej kariery wystąpił w niejednym polskim filmie, który przeszedł do historii rodzimej kinematografii. Aktor jest współtwórcą sporego wycinka polskiej kultury, a jego role wciąż wywołują emocje wśród widzów produkcji z jego udziałem.
Zobacz też: Oscary - Polskie filmy nominowane do Oscara, które nie zdobyły statuetki
Oceń artykuł