26. rocznica śmierci Ryszarda Riedla. Oto 10 utworów, za które fani pokochali Dżem

Ryszard Riedel urodził się w 1956 roku w Chorzowie. W wieku 17 lat dołączył do formacji Dżem, który wówczas funkcjonował jednak pod nazwą Jam. Grupa została założona przez braci, Adama i Benedykta Otrębów oraz klawiszowca Pawła Bergera. Jako ciekawostkę warto dodać, że na początku kariery muzyczną ofertę złożył wokaliście zespół Kombii, jednak Riedel od razu odrzucił propozycję i kontynuował współpracę z Dżemem.

Ryszard Riedel i zespół Dżem

Początkowe lata działalności Dżemu upłynęły muzykom bez większego rozgłosu. Po serii polskich i zagranicznych koncertów oraz występie na festiwalu w Jarocinie, w 1985 roku grupa wydała swój debiutancki album „Cegła”. Zespół zjednał sobie sympatię fanów oryginalnym brzmieniem - będącym mieszanką rocka i bluesa oraz pisanymi przez Riedla tekstami, które niemal zawsze były oparte o jego osobiste doświadczenia. Rysiek Riedel stał się postacią na tyle rozpoznawalną, że prestiżowy magazyn Rolling Stone określił go mianem „ostatniego hipisa naszych czasów”. Określenie to było jednak związane nie tylko z jego charakterystycznym wyglądem - na który najczęściej składały się dżinsy, kowbojki i kapelusz - ale również z osobistymi zmaganiami z uzależnieniem.

Ponoć pierwszy kontakt z niedozwolonymi substancjami wokalista miał już w latach 70. Przez lata zmagał się z uzależnieniem od różnego rodzaju narkotyków, głównie heroiny. Jego nałóg był powodem wielu napięć między członkami grupy - przez coraz większe problemy z samokontrolą w 1986 i 1987 roku Dżem koncertował z Tadeuszem Nalepą, natomiast rok później nagrali nawet wspólnie album. W 1989 roku Riedel powrócił w szeregi zespołu, jak również do studia nagraniowego. Współpracę z Dżemem zakończył w 1994 roku, kiedy to jego organizm był za bardzo wyniszczony nałogiem. Mimo kilkakrotnego leczenia, muzyk stale wracał do substancji odurzających. Wokalista zmarł na skutek niewydolności serca 30 lipca 1994 roku.

Jeżeli chcecie dowiedzieć się więcej o wokaliście Dżemu, zapraszamy do zapoznania się z 10 ciekawostkami o Ryszardzie Riedlu. A tymczasem, z okazji 26. rocznicy śmierci artysty zebraliśmy dla was 10 najsłynniejszych utworów Dżemu. Posłuchajcie.

10. „Harley mój”

Utwór pochodzi z wydanego w 1989 roku albumu „Najemnik”. I chociaż niewątpliwie popularniejszym utworem z tej płyty jest nastrojowa „Modlitwa III”, tym razem zdecydowanie stawiamy na Ryśka w bardziej żywiołowej odsłonie. Szybkie tempo kawałka i powtarzany jak mantra refren : „Harley mój, to jest to, kocham go, kocham go”, zdecydowanie niejednego wprawi w dobry nastrój.

9. „Autsajder”

Kawałek ukazał się na wydanym w 1993 roku albumie o tym samym tytule. Jest to ostatni krążek, z całkiem nowymi utworami, na którym zaśpiewał Ryszard Riedel. Mimo, że w tym roku wokalista był już bardzo wycieńczony walką z nałogiem, a tekst utworu ma wyraźnie refleksyjny charakter, została w nim zachowana pewna lekkość i beztroska, którą jedynie podkreślają dźwięki harmonijki.

8. „Jak malowany ptak”

Kawałek znalazł się na stronie A płyty „Detox”, która została wydana w 1992 roku. Utrzymany w wyraźnie rockowym stylu utwór w roku swojej premiery przez 19 tygodni znajdował się na Liście Przebojów Programu 3., gdzie najwyżej dotarł na 13 pozycję.

7. „Dzień, w którym pękło niebo"

To jedna z najstarszych piosenek Dżemu w naszym zestawieniu - pochodzi bowiem z ich debiutanckiego albumu koncertowego o takim samym tytule. Płyta ukazała się w 1985 roku i stanowiła zapis występu podczas Festiwalu Artystycznego Młodzieży Akademickiej (FAMA) w Świnoujściu. I chociaż większość materiału na płycie utrzymana jest w charakterystycznej dla grupy stylistyce rockowo-bluesowej, pojawiają się na niej również elementy muzyki reggae.

6. „Sen o Victorii"

Kolejna na liście piosenka z płyty „Detox”. Kawałek jest jednym z najważniejszych w repertuarze Dżemu. W napisanym przez siebie tekście Riedel śni o wolności i pragnie żeby ogarnęła ona cały świat. W 1991 roku utwór przez 13 tygodni okupował notowanie Listy Przebojów Programu 3, gdzie najwyżej dotarł do 9. miejsca.

5. „List do M.”

Utwór ten niewątpliwie należy już do klasyki polskiej muzyki. To jednocześnie kolejna na tej liście piosenka, która została wydana wraz z premierą albumu „Detox”. „List do M.” stanowi bezpośredni zwrot do matki Riedla, Krystyny. Wokalista uskarża się w nim na swoją samotność,oddalenie się od Boga oraz rozpamiętuje błędy przeszłości. Piosenka regularnie pojawia się w plebiscycie Polskiego Topu Wszechczasów. W ostatnim notowaniu, które odbyło się 2 maja 2018 roku, kompozycja Dżemu uplasowała się na 4. miejscu.

4. „Czerwony jak cegła”

Do napisania tekstu tego utworu Riedla zainspirował francuski film z 1967 roku „Benjamin, czyli pamiętnik cnotliwego młodzieńca”, który opowiada o miłosnych rozterkach 17-letniego Benjamina. Kawałek znalazł miejsce na pierwszym studyjnym albumie Dżemu, zatytułowanym „Cegła”. W piosence wyraźnie widać wielką fascynację grupy muzyką bluesową.

3. „Whisky”

Kolejny kawałek z debiutanckiej płyty grupy. Tym razem w warstwie instrumentalnej wyraźnie zauważalny jest wpływ muzyki country. Utwór jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych z całego repertuaru Dżemu, dlatego też cieszy się dużym uznaniem wśród fanów oraz osób dziennikarzy muzycznych. „Whisky” jest obowiązkowo pozycją w każdym większym zestawieniu najlepszych polskich utworów.

2. „Wehikuł czasu”

Zaryzykujemy stwierdzenie, że nie ma chyba osoby, które nie rozpoznałaby charakterystycznego gitarowego intro. Kawałek został wydany w 1989 roku na albumie „Najemnik” i bez wątpienia jest flagowym utworem zespołu. Wiedzą to nawet zagraniczni muzycy - przypomnijmy, że 28 kwietnia 2018 roku podczas swojego koncertu utwór ten wykonali członkowie grupy Metallica. „Wehikuł czasu” w znakomity sposób oddaje klimat codziennego życia muzycznych zapaleńców, outsiderów i niepoprawnych marzycieli. 

„Tylko nocą do klubu Puls./Jam-session do rana, tam królował blues./To już minęło, ten klimat, ten luz./Wspaniali ludzie, nie powrócą./Nie powrócą już!".

A teraz przyznajcie się, kto podczas czytania tej linijki tekstu słyszał w głowie głos Ryszarda Riedla? Przypuszczamy, że większość z Was. Znajomość przeboju Dżemu niedawno udowodnił również Robert Lewandowski, który zaśpiewał piosenkę na weselu znajomych.

1. „Naiwne pytania”

Tekst do tego utworu każdy prawdziwy fan Dżemu potrafi bez zastanowienia wyrecytować nawet w środku nocy. Kompozycja swoją premierę miała w1987 roku wraz z wydaniem albumu „Zemsta nietoperzy”. Muzykę skomponował basista Dżemu, Beno Otręba, natomiast autorem tekstu jest Ryszard Riedel. Piosenka bez dwóch zdań jest jednym z największych przebojów grupy.

Większość wielbicieli Riedla jest w stanie rozpoznać utwór po zaledwie kilku sekundach instrumentalnego wstępu. Gdy natomiast w radiu zabrzmią donośne słowa „Kiedy byłem mały”, dalsza część tekstu większości przychodzi do głowy niemalże automatycznie. Kawałek jest na tyle mocno związany z Ryszardem Riedlem oraz twórczością Dżemu, że jego refren -„W życiu piękne są tylko chwile” - został wyryty na grobie zmarłego w 1994 roku artysty.

Posłuchajcie jednej z najsłynniejszych wersji „Naiwnych pytań”, która pochodzi z 1992 roku z katowickiego Spodka.

Jakie są wasze ulubione utwory Dżemu? Czy któregoś z nich zabrakło w zestawieniu? Dajcie znać w komentarzach.